Koelpasta is een smeerbare substantie met goede warmtegeleidende eigenschappen. De pasta wordt gebruikt bij het monteren van een koellichaam of heat sink op een CPU of GPU. Het heeft als doel om de warmteweerstand tussen het koellichaam en de te koelen processor zo laag mogelijk te maken. Op het moment dat een pc belast wordt door zware berekeningen zal deze hierdoor meer warmte gaan produceren. Wordt deze warmte niet effectief afgevoerd, dan zal de temperatuur in de processor snel stijgen. Bereikt de processortemperatuur de maximum toegestane waarde, dan zal het beveiligingscircuit ingrijpen en de kloksnelheid drastisch verlagen en zowel de performance als de warmteproductie zullen zakken. Dit beschermt de processor tegen oververhitting en beschadigingen. Door de warmte effectief af te voeren, zal bij dezelfde belasting de temperatuur in de processor lager blijven. Hierdoor is er dus veel meer performance mogelijk voordat de processor te heet wordt en het beveiligingscircuit ingrijpt. Wilt u de maximale performance uit uw CPU en GPU kunnen halen, dan is een goede warmteafvoer bijzonder belangrijk.
De warmte die uit de processorchip vrijkomt, wordt via de processorbehuizing afgegeven. De warmtegeleiding van de behuizing wordt zo hoog mogelijk gemaakt door tijdens de productie van de behuizing warmtegeleidende stoffen toe te voegen. Is de warmte eenmaal aan het oppervlakte van de processorbehuizing, dan is het belangrijk dat die warmte zo effectief mogelijk afgevoerd wordt. Dit afvoeren wordt in moderne pc’s gerealiseerd met een onderdeel dat uit metaal (meestal aluminium) bestaat. Via het oppervlak hiervan wordt de warmte aan de omringende lucht overgedragen. Het onderdeel heeft ribben, waardoor het oppervlak van dit zogenoemde koellichaam vergroot wordt. Hoe meer oppervlak, hoe beter de overdracht van de warmte naar de omringende lucht. Om de overdracht naar de omringende lucht een heel stuk te verbeteren, wordt een ventilator gebruikt. Deze ventilator zuigt lucht tussen de ribben van het koellichaam door. Hierdoor wordt verwarmde lucht snel afgevoerd en continu koude lucht aangezogen waardoor de overdracht van warmte optimaal verloopt en de temperatuur van het koellichaam laag blijft. Door de lage temperatuur van het koellichaam wordt de processortemperatuur ook laag gehouden mits de warmtegeleiding tussen de processor en het koellichaam goed is.
De warmtegeleiding tussen het koellichaam en de processor kan op veel verschillende manieren beïnvloed worden. Als het oppervlak waar deze twee onderdelen elkaar raken niet zuiver vlak is, dan ontstaat er een luchtspleet waardoor de warmtegeleiding meteen een stuk slechter is. Het is mogelijk dat door thermische effecten het aluminium van het koellichaam onzichtbaar iets krom trekt, waardoor er een kleine bijna onzichtbare spleet ontstaat die de warmteoverdracht negatief beïnvloedt. Om onder alle omstandigheden een goede geleiding tussen koellichaam en processor te garanderen, wordt koelpasta toegepast. Deze pasta is een eenvoudig aan te brengen smeerbare substantie. De koelpasta vult kleine oneffenheden op en blijft ook onder hoge temperaturen flexibel, waardoor thermische veranderingen geen nadelige effecten hebben op een optimale warmteoverdracht tussen processor en koeler. Een belangrijk selectiecriterium voor koelpasta is de maximale temperatuur waar de pasta voor gebruikt kan worden. De voordelige soorten zijn geschikt tot 150 graden Celsius. Er zijn ook soorten die geschikt zijn tot temperaturen van 180 graden Celsius. Wilt u uw processor maximaal kunnen belasten waarbij hoge temperaturen optreden? Kies dan voor een pasta die geschikt is voor een temperatuur van maximaal 240 graden.
Allereerst is het belangrijk dat de warmtegeleiding van koelpasta zelf nooit 100% is. Het is daarom belangrijk om de pasta zo dun mogelijk aan te brengen. Daarnaast is het belangrijk dat koelpasta een groot deel van het processoroppervlak bedekt. Hierdoor wordt over een zo groot mogelijk oppervlak een goede thermische verbinding gemaakt. Hoe groter dit oppervlak hoe hoger de warmtegeleiding hoe beter de warmteafvoer. Daarbij is wel heel belangrijk dat er geen koelpasta naast de chips terechtkomt bij het aandrukken van het koellichaam op de processor. Als dat toch het geval is, dan gebruikt u teveel pasta en is het belangrijk om dat echt goed schoon te maken. Zorg er ook voor dat dat er geen luchtinsluitingen ontstaan. Deze belemmeren een goede warmteoverdracht. Koelpasta wordt geleverd in kleine spuitjes die het aanbrengen eenvoudig maken. Maak het oppervlakte van zowel de processor als het koellichaam schoon met oplosmiddel zodat alle verontreinigingen verwijderd zijn. Breng de juiste hoeveelheid pasta op het midden van de processor aan en druk daarna het koellichaam erop. Heeft u deze klus nog nooit eerder gedaan zoek dan op YouTube. U vindt daar veel goede instructievideo’s.