Metaaldetectie is een onderzoeksmethode voor de opsporing van metalen voorwerpen. Meestal gebeurt dat speurwerk vlak onder de grond, maar soms ook in het water bijvoorbeeld bij het duiken naar wrakken. In Nederland en België worden met name weilanden doorzocht. Het vaak draagbare instrument waarmee dit zoekwerk wordt uitgevoerd, wordt metaaldetector genoemd en het werkt door middel van elektromagnetische inductie en wervelstromen. We leggen dat hierna nog wat meer uit. Het bereik van een gemiddelde hobbydetector is ongeveer 25 cm en sterk afhankelijk van grondsoort en vochtigheid en geleidende eigenschappen van het te detecteren voorwerp. Hobbymatig zijn er in Nederland bijna 50.000 mensen mee in de weer. Akkerzoekers vormen de grootste groep, naast strandzoekers, millitariazoekers, schatzoekers en stortzoekers.
De meeste mensen hebben een beeld van een metaaldetector als een ronde schijf met steel. Het belangrijkste onderdeel is inderdaad die zogenoemde zoekschijf aan de onderkant. Deze heeft gemiddeld een diameter van zo tussen de 15 en 30 centimeter. De schijf bestaat uit 2 spoelen. De buitenste spoel heet zendspoel en deze creëert een magnetisch veld dat uitgestraald wordt naar metalen voorwerpen. De binnenste spoel ontvangt vervolgens weer de energie die uitgezonden wordt door de metalen voorwerpen. Deze spoelen zijn zeer gevoelig en kunnen, samen met wat slimme schakelingen, herkennen welk soort metaal is gedetecteerd. In principe geldt: hoe meer functies, hoe gemakkelijker het wordt. U vindt daarmee namelijk niet meer voorwerpen, maar kunt wel beter uitfilteren wat u niet wil vinden. Wel een oude munt, maar geen fietswiel bijvoorbeeld.
Diverse modellen hebben een handig LCD scherm aan boord waarmee alle gevonden info overzichtelijk getoond worden. Verder worden de batterijspanning aangegeven en de gevonden voorwerpen al zoveel mogelijk geïdentificeerd. Ook zijn er types met een aansluiting voor een hoofdtelefoon, zodat u nog beter kunt horen als er iets te vinden is in de buurt. Let wel even op: er zijn modellen met een kleine koptelefoonaansluiting (3,5mm) en een grotere (6,35mm). Allekabels heeft metaaldetectoren met een detectiebereik tot 35 cm. De meest eenvoudige types kennen een detectiediepte van 1 tot 15 cm. Deze laatste zijn bijvoorbeeld ideaal als startmodel voor de jeugdige schatzoeker. De iets duurdere modellen werken met wat meer snufjes. Zo zijn er modellen met 3 frequenties, zodat u nauwkeurig kunt zoeken. Een snelle zoekfrequentie geeft ook een snelle respons en bespaart u onnodig graafwerk naar bijvoorbeeld het oude fietswiel dat we hiervoor al noemden.
Het is al een tijdje een rage bij jeugdigen: het zogenoemde “detectoren” met een metaaldetector. Behalve een beperkte (maar toch nog voldoende) zoekdiepte zijn er nog enkele andere typische kenmerken aan een instapmodel. De lengte van de steel is vrijwel altijd instelbaar. Ook is de armsteun altijd kort en meestal ook nog instelbaar. De zoekspoelen zijn vaak waterdicht, zodat ze niet stuk gaan wanneer het kind per abuis in het water gaat zoeken. Verder zijn ze robuust en zitten er geen onderdelen aan die onmiddellijk stuk kunnen gaan. Handig is om ze te bestellen samen met een led lamp en wat accessoires zoals gereedschap. Met verlichting en wat extra attributen kunt u zo meteen met uw kleine gelukszoeker in het donker aan de slag. Overigens: hoewel er regelmatig rekening mee gehouden wordt, zijn veel modellen niet waterdicht. De meer professionele modellen kunnen wél behoorlijke dieptes aan, tot wel 50 meter. Zoet water en soms zout.
Hoewel de constructie en distributie – net als álle producten - aan regelgeving is onderworpen, bestaat er geen afzonderlijke regelgeving voor het gebruik van deze producten. Wel zijn de gebruikelijke regels voor het betreden van gronden van toepassing plus de regels rondom gevonden voorwerpen. Zo is het zoeken op archeologisch waardevolle plekken verboden. Het doorzoeken van iemands weiland mag ook niet zomaar, tenzij dat u de eigenaar om toestemming vraagt. In het Burgerlijk Wetboek staan verder 8 artikelen die zich bezighouden met gevonden voorwerpen. Het voert te ver om daar op deze plek op in te gaan, bij twijfel: navragen bij de betreffende overheid of bij vereniging “De Detectie Amateur”.
Met name in Nederland en België zijn weilanden geliefde plekken om met een metaaldetector aan de slag te gaan. Dat heeft twee oorzaken. Ten eerste is de fun factor in akkerlanden erg hoog. Dat zit zo. Wordt een metaal gevonden waarnaar u op zoek was, dan wordt er een signaal afgegeven. Niks is zo leuk wanneer dat met regelmaat gebeurt en u niet eerst twee dagen op pad moet voordat u uiteindelijk slechts een mager bliepje hoort. Ten tweede is er natuurlijk ook een oorzaak aan te wijzen voor die hoge slagingskans. Daarvoor is een historische verklaring. Vanaf de helft van de 15e eeuw werden de weilanden gebruikt als een soort dump voor stadsafval en meer landelijke beerputstort. Dit werd deels gedaan om de grond te verrijken en ook was een reden dat daardoor de weilanden konden worden opgehoogd. Dit heeft tot gevolg dat onder de weilanden nog van alles te vinden is. U kunt daar ook gemakkelijk aan, in tegenstelling tot bebouwde en/of geasfalteerde gronden.
Met enkel een metaaldetector bent u er natuurlijk nog niet. Heeft u iets gevonden in de grond, moet het er ook nog uit worden gehaald. Allekabels heeft hiervoor een handig setje accessoires, met daarin een grote schep, een kleine schep en een koptelefoon met 3,5mm jackaansluiting. Verder hebben wij ook beschermhoesjes voor de schotel in ons assortiment, evenals reservehandvaten. Over het algemeen zijn dat de onderdelen die het snelste slijten bij een detector. Verder moet u natuurlijk iets hebben om uw vondsten in te kunnen transporteren. Bij Allekabels vindt u elders een riant aanbod aan opbergdozen en dergelijke.